Ipno-féuse
Cratoneuron filicinum
Amblystegiaceae
Nom en français : Hypne fougère.
Descripcioun :Aquelo mousso pluroucarpo de taio mejano (> 6 cm), e de coulour quouro verdo sourno, quouro verdo à jaunasso, trachis sus li roco cauquiero bagnado, lou sòu, li souco d'aubre o enca lou bos pourri. Porto de fueio triangulàri e dentado emé uno larjo costo que s'acabo au bout ; li fueio di ramèu soun mai en daio. Au microuscope li celulo de la baso e alàri, fragilo, soun grandarasso e di proun claro. Fai raramen d'espouroufite qu'es diouïco. Aquelo mousso èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Se pòu engana emé l'ipno-chanjadisso e d'àutri meno dóu gènre Palustriella que trachisson dins lou meme relarg e qu'an pamens si fueio plecado. Vèire peréu Ctenidium e Hygroamblystegium, ...
Port : Pluroucarpo
Taio : 6 à 10 cm
Fueio : 1 à 1,8 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cratoneuron
Famiho : Amblystegiaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 2,5 à 4,5 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 50 à 2000 m
Aparado : Noun
Abriéu à avoust
Liò : Roco bagnado
- Sòu bagna
- Bos pourri
- Souco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Cratoneuron filicinum (Hedw.) Spruce, 1867
(= Amblystegium filicinum (Hedw.) De Not., 1867 = Hypnum filicinum Hedw., 1801 )
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753